اگر درباره سرویس های پستی و کوریری اطلاعات لازم را ندارید یا نیاز به اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر دارید، در این مقاله سعی کرده‌ایم انواع سرویس های پستی و کوریری را بررسی کنیم تا از جامع‌ترین اطلاعات این سرویس‌ها بهره‌مند شوید. این مقاله با آخرین تغییرات تا شهریور ۹۹ گردآوری شده است.
برای شروع همکاری با تی نکست، فردا چرا؟ همین حالا اقدام کنید!
انواع سرویس های پستی
خدمات پستی معمولا برای حمل نامه‌ها و بسته‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند با این تفاوت که ممکن است زمان تحویل طولانی‌تری نسبت به کوریر سرویس داشته باشند. همچنین خدمات پستی معمولا به‌صورت دولتی اداره می‌شوند. خدمات پستی ایالات متحده (USPS) ،SingPost ، Australia Post و China Post و شرکت ملی پست ایران از نمونه‌های ارائه‌دهندگان این خدمات هستند. در ادامه انوع سرویس های پستی را معرفی خواهیم کرد.
پست عادی
این نوع از پست دقیقا همان چیزی است که با شنیدن کلمه پست به ذهن‌تان خطور می‌کند، کاغذ، پاکت نامه، تمبر و صندوق پست که این روزها تبدیل به یک نوستالژی شده‌اند ولی همچنان طرفداران خاص خود را دارد. این نوع پست شامل نامه‌ها و مطبوعات هستند و کاربردی برای ارسال بسته ندارند.
پست پیشتاز
در حال حاضر سریع‌ترین سرویس پستی ایران پست پیشتاز است. با استفاده از این سرویس می‌توانید نامه یا بسته‌های خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت ارسال نمایید. البته زمان توزیع بسته در خارج از کشور، بیشتر زمان می‌برد؛ همچنین حداکثر وزن مرسولات در این سرویس ۳۰ کیلوگرم است. مزیت دیگر پست پیشتاز این است که شما می‌توانید در هر لحظه بسته خود را رهگیری کنید؛ کافیست بارکد ۱۰ یا ۲۰ رقمی مرسوله خود را به شماره ۲۰۰۰۴۴۱ پیامک کرده و یا از طریق سایت پیگیری نمایید.
پیگیری مرسولات پستی، انواع بسته‌های پستی و هر آنچه باید درباره پست در ایران بدانید
پست سفارشی
اگر به‌عنوان فرستنده تمایل داشته باشید هنگام تحویل مرسوله به پست، قبض رسید دریافت کنید و همچنین هنگام تحویل مرسوله به گیرنده از وی امضاء اخذ شود، می‌توانید از این سرویس استفاده نمایید. حداکثر وزن این مرسولات غیر از کیسه مخصوص مطبوعات (۳۰ کیلو گرم) به میزان ۲ کیلوگرم خواهد بود؛ ضمنا جهت ارسال مرسوله حتما بایستی به باجه‌های پستی مراجعه نمایید. زمان ميانگين انجام این خدمات، به ازاي هر مرسوله ۴ دقيقه بدون احتساب مدت سپری شده در نوبت، و براي هر مرسوله در داخل كشور (درون شهری ۲۴ الی ۴۸ ساعت؛ شهرستان‌ها ۴۸ الی ۷۲ ساعت؛ در خارج از كشور حداکثر ۷۲ ساعت بعد از رسيدن به كشور مقصد) در نظر گرفته شده است.
پست ویژه
این پست که از سریع‌ترین سرویس های پستی محسوب می‌شود، در بازه‌های زمانی تعهد شده انجام می‌پذیرد. تعهدات توزیع مرسولات برای مقاصد شهری حداکثر ۳ ساعت و برای مقاصد بین شهری حداکثر تا ساعت ۱۰ یا ۱۲، روز بعد از قبول مرسوله می‌باشد. پست ویژه خدمتی است سریع و مراحل عملیاتی مربوط به آن به‌صورت خاص و ویژه با هدف پاسخگویی به نیاز‌ها و صرفه‌جویی در وقت و رفاه حال هموطنان سامان‌دهی شده است. در حال حاضر این سرویس بین تمامی مراکز استان‌های کشور با استفاده از سریع‌ترین خطوط حمل و نقل و بهره‌گیری از موزعین ویژه دایر شده است؛ لازم به‌ذکر است شرکت پست زمان فوق را تعهد کرده و در صورت تاخیر، دو برابر کرایه پستی غرامت پرداخت خواهد کرد.
پست اکسپرس
این سرویس که با تعرفه اقتصادی مناسب‌تری نسبت به سرویس های موجود فعال است، قابلیت توزیع ویژه مرسولات را دارد. سرویس پست اکسپرس خدمت خاصی است که در آن مرسولات پستی به درخواست فرستنده و در قبال پرداخت هزینه مربوطه، با اولویت و حق تقدم بیشتری نسبت به سایر مرسولات توزیع می‌شوند. این سرویس در مورد مرسولات عادی و سفارشی قابل اجرا است.
پست رستانت
اگر به هر دلیلی آدرس دقیق پستی ندارید، می‌توانید از فرستندگان مرسولات خود بخواهید تا مرسولات را به آدرس یک دفتر (عمدتا دفتر مرکزی) بفرستند و شما با ارائه کارت شناسایی معتبر، مرسوله را از آن‌جا دریافت کنید. این سرویس بیشتر مناسب افرادی است که در سفر هستند و اقامت دائم در جایی مشخص ندارند. توزيع مرسوله در واحد پستي مقصد در صورت مراجعه گيرنده در اسرع وقت انجام مي‌شود و مدت زمان نگهداری مرسولات پست رستانت ۲ ماه پس از ماه دريافت است.
صندوق شخصی
صندوق شخصی هوشمند از دیگر سرویس های پستی است که هر شخصی می‌تواند با مراجعه به پست، تقاضای اجاره این صندوق شخصی را داشته باشد. در این صورت کلیه‌ی مرسولاتی که برای شما ارسال می‌شود، در این صندوق قرار داده شده و با مراجعه‌ی شما به دفاتر پستی، تحویل‌تان می‌گردد. این سرویس در اکثر دفاتر پستی موجود است. مزیت این سرویس این است که به جای اعلام نشانی کامل، شماره‌هایی به عنوان آدرس اعلام می‌گردد.
پست تبلیغ
در این سرویس که تنها برای اشخاص حقوقی است، می‌توان با بهره‌گیری از امکانات و فضای موجود در دفاتر پستی، نسبت به انجام تبلیغات گسترده و موثر از راه‌های زیر اقدام کرد:
- درج آگهی‌های تبلیغاتی روی سقف، کف، پیشخوان، دیوار‌های داخلی و بیرونی واحدهای پستی
- تلویزیون‌های مدار بسته دفاتر پستی
- استند، تابلو اعلانات، صندوق شخصی، کیوسک اینترنتی و مخازن ویژه‌ی توزیع بروشور
- پوشش موزعین و ناوگان حمل و نقل پستی
- پاکات و کارتن‌های پستی، نوارچسب، مهر ابطال نقش تمبر
- سایت شرکت
- نشریات پستی نظیر بروشور، کتابچه‌ها و نشریات داخلی
- اوراق و قبوض پستی
پست مستقیم
پست مستقیم یک رسانه تبلیغاتی است و در واقع پلی‌ست که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات را به مصرف‌کنندگان و مشتریان متصل می‌کند. این سرویس به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا با مخاطبان مورد نظر به‌طور مستقیم ارتباط برقرار نمایند. اساس پست مستقیم را بانک‌های اطلاعاتی تشکیل می‌دهند که شامل نشانی سازمان‌ها، شرکت‌ها و واحدهای تولیدی و خدماتی به همراه مخاطبان هرکدام است. برای کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این سرویس می‌توانید به مراکز مناطق پستی تهران و مراکز ادارات پست شهرستان‌ها مراجعه نمایید. تی نکست نیز با دارا بودن تجربه در این حوزه این سرویس را به تمامی کسب و کارهای شهر تهران ارائه می‌دهد.
پست تلفنی ۱۹۳ (پیک ویژه)
اگر تمایل به خروج از خانه یا حوصله ترافیک خیابان‌ها را ندارید، اين سرويس انتخاب مناسبی برای شماست؛ سرویس پست تلفن اين امكان را به شما می‌دهد كه به جای مراجعه به دفاتر پستي، با تماس با شماره ۱۹۳ درخواست خود را مطرح کنید تا متصدیان پستی به نشانی شما آمده و مرسولات را در قالب همان سرویسی که درخواست داده‌اید تحویل بگیرند و به آدرس گیرنده ارسال کنند. سرويس پستي ۱۹۳، به جز روزهاي تعطيل، از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب مشغول ارائه خدمات به شهروندان است.
پست یافته
این پست مخصوص مدارک، اسناد و اشیاء گم‌شده‌ای که پیدا شده‌اند و بازگرداندن آن به صاحبان آن‌ها است. شرکت پست این سرویس را در راستای ارائه‌ی تسهیلات و خدمات رفاهی به مردم راه‌اندازی کرده است. شما با مراجعه به آدرس http://postyafteh.post.ir/ می‌توانید اطلاعات مربوط به این اسناد و مدارک شامل شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه، کارت‌های نظامی، اسناد ازدواج و مالکیت مدارک خودرو، چک و دسته‌چک، دفترچه پس‌انداز، عابربانک و دفترچه بیمه را مشاهده نمایید. همچنین شما می‌توانید با مراجعه به دفاتر پستی و پرکردن فرم مشخصات و تعیین نوع سند گمشده، از شرکت پست درخواست کنید تا مدارک یافته شده برایتان ارسال شود؛ البته اسناد، مدارک و اشیاء پیدا شده با پرداخت هزینه به مشتری تحویل می‌شوند.
بازار الکترونیکی پست
یکی از سرویس‌های به‌روز پستی، بازار الکترونیکی پست یا خرید و فروش اینترنتی است؛ اگر صاحب کسب و کار هستید، برای استفاده از این سرویس کافیست نسبت به معرفی و عرضه محصولات و کالاها در وب‌سایت خود اقدام نمایید تا بر اساس ساز و کارهایی که برای اجرای بهینه سرویس در نظر گرفته شده است، واحدهای قبول پستی ضمن مراجعه به نشانی فیزیکی فروشگاه اقدام به جمع‌آوری سفارش‌ها از محل فروشگاه نموده و تحویل آن به گیرنده نهایی را انجام دهند. هزینه خرید کالا و خدمات پستی در نشانی مقصد از مشتریان دریافت می‌شود. البته اگر هزینه‌های سفارش به‌صورت الکترونیکی پرداخت شده باشد، توزیع‌کنندگان پستی صرفا نسبت به تحویل مرسولات به مشتری اقدام خواهند نمود. برای استفاده از این سرویس از طریق این لینک اقدام نمایید.
پست دو قبضه
اگر تمایل دارید از تحویل مرسولات خود به گیرندگان نهایی اطمینان حاصل نمایید، می‌توانید از سرویس پست دوقبضه استفاده کنید. در اين سرويس هنگام دريافت مرسوله از فرستنده، قبض دوم به مرسوله پيوست می‌گردد و هنگام تحويل مرسوله، قبض مذكور توسط گيرنده امضا شده و با همان سرویس انتخابی فرستنده برای فرستنده برگشت داده می‌شود.
کوریر سرویس
کوریر سرویس یا خدمات پیک معمولا توسط یک شرکت خصوصی ارائه می‌شود که ارسال و تحویل بسته و اسناد مهم را انجام می‌دهند. اصولا شرکت‌های کوریر سرویس مرسولات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن جمع‌آوری و تحویل می‌دهند؛ سرویس تحویل فوری (On-Demand)، تحویل در زمان‌بندی مشخص، تحویل در همان روز و تحویل در روز بعد از جمله انواع سرویس‌های کوریری هستند. از نمونه‌های مشهور این کمپانی‌ها نیز می‌توان به DHL و FedEx اشاره کرد.
تحویل فوری (On-Demand)
در این نوع از خدمات کوریری، مراحل ارسال، بلافاصله پس از درخواست به جریان می‌افتد و در سریع‌ترین زمان ممکن به دست مشتری خواهد رسید. مدل‌های خدماتی که بیشتر در بخش مواد غذایی هستند، تحویل فوری را برای برطرف کردن نیاز روزافزون مشتری در سرویس‌های خود گنجانده‌اند. شرکت‌هایی مانند UberEats ،Swiggy و Postmates نمونه‌هایی از این مدل تحویل فوری هستند.
تحویل در همان روز
سرویس تحویل در همان روز نیز از جمله سرویس‌های کوریری است که امروزه در سراسر جهان طرفداران بسیاری پیدا کرده است؛ این سرویس که بیشتر مورد استفاده کسب و کارهاست، ارسال و تحویل مرسولات را در زمان‌بندی مشخص در همان روز انجام می‌دهد. تی نکست به عنوان اولین شرکت لجستیکی در ایران که این سرویس را ارائه می‌دهد، با ناوگان موتوری آموزش‌دیده و مجرب، ارسال مرسولات کسب و کارهای آنلاین و سنتی بسیاری را بر عهده دارد. با استفاده از این سرویس پیگیری مرسولات به‌صورت آنلاین نیز انجام‌پذیر است.
تحویل در روز بعد
این سرویس که تحویل ۲۴ ساعته نیز نامیده می‌شود، جزء سرویس‌های کوریری سریع محسوب می‌شود. درواقع تا ۲۴ ساعت پس از پیکاپ بسته‌ها، تحویل آن‌ها انجام خواهد شد. تی نکست این سرویس را نیز به کسب و کارهای شهر تهران ارائه می‌دهد. فقط کافیست روز قبل پیکاپ بسته‌های شما انجام شود تا در روز بعد تحویل آن به گیرنده نهایی صورت گیرد.
تحویل در زمان مشخص
همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع از خدمات کوریری براساس زمان‌بندی مشخص کار می‌کند و در آن هر کدام از مشتریان زمان تحویل سفارش را برنامه‌ریزی می‌کنند. به عنوان مثال Uber برای خدمات لباس‌شویی (جمع‌آوری یا تحویل)، خدمات منزل و … این سرویس را ارائه می‌کند. مثلا شما برای روز دوشنبه ساعت ۱۲ ظهر، درخواست خود را ثبت می‌کنید و راس همان ساعت درخواست شما انجام می‌شود.
تفاوت‌های خدمات پستی و کوریری
همان‌طور که قبلا اشاره شد، معمولا شرکت‌های کوریری خصوصی بوده و شرکت‌های پستی دولتی هستند. تفاوت دیگر این دو تعرفه‌های قیمتی آن‌هاست که معمولا قیمت‌گذاری در سرویس های پستی کمتر بوده و مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند. البته سرعت تحویل در شرکت‌های کوریری بیشتر است و همین مورد می‌تواند دلیل موجهی برای بالا بودن خدمات این شرکت‌ها باشد. به‌علاوه شرکت‌های پستی معمولا تخمین زمان مشخصی برای تحویل مرسولات ندارند، در حالی‌که این زمان تخمینی در سرویس‌های کوریری وجود دارد. از طرفی شرکت‌های کوریری پیگیری لحظه‌ای یا Real-Time Tracking را نیز ارائه می‌دهند که معمولا این سرویس در شرکت‌های پستی وجود ندارد و شاید نهایتا روز تحویل مشخص باشد. از لحاظ کیفیت نیز به‌طور معمول شرکت‌های کوریری یک گام جلوتر از شرکت‌های پستی هستند.
تفاوت بعدی این است که شرکت‌های پستی معمولا محدودیت حجم و وزن دارند و همین موضوع کار را برای شرکت‌های کوریری راحت‌تر می‌کند! خدمات سفارشی از دیگر تفاوت‌های این دو است؛ معمولا خدمات پستی به‌نوعی ارائه می‌شوند که متناسب با نیاز اکثریت هستند، بنابراین سفارشی‌سازی این سرویس‌ها ممکن نیست اما شرکت‌های کوریری سرویس‌های منعطف متناسب با نیاز مشتری را ارائه می‌دهند. اما تفاوت دیگر این‌که شرکت‌های کوریری مسئولیت جمع‌آوری، ارسال و تحویل بسته از مبدا تا مقصد را تماما به‌عهده دارند در حالی‌که روند کار در شرکت‌های پستی کمی متفاوت است؛ مثلا اگر بخواهید یک بسته را از امریکا به هنگ کنگ بفرستید، تحویل کالا تا زمانی که بسته در اداره گمرک کشور مقصد دریافت نشود، بر عهده اداره پست امریکا خواهد بود و به محض عبور از گمرک، بقیه مراحل تحویل توسط شرکت پست کشور مقصد انجام می‌شود. البته لازم به‌ذکر است این موارد در تمام کشورها صدق نمی‌کند و ممکن است کیفیت، سرعت، قیمت، قوانین و شرایط خاص خودشان را داشته باشند.
منبع: سایت شرکت ملی پست، easyship، crossflight
