سرویس پرداخت در محل که با نام اختصاری COD شناخته میشود، یکی از روشهای انتقال پول از خریدار به فروشنده است و معمولا توسط یک پیک ارسال جمعآوری میشود. عبارت COD از حروف ابتدایی عبارت Cash On Delivery برداشته شده است که البته گاهی آن را مخفف عبارت Collect On Delivery هم میدانند. در این روش شما به عنوان تامینکنندهی کالا این حق انتخاب را به خریدار میدهید تا پول کالاها را درب منزل پرداخت کند و در صورتی که چنین اتفاقی نیفتد، پیک ارسال حق دارد تا بسته را برای فروشنده برگشت بزند. این سرویس در ابتدا تنها با استفاده از پول نقد اجرا میشد و وجود کلمه Cash در عبارت اصلی هم نشان از همین موضوع دارد.
اما به مرور زمان که استفاده از پول نقد در میان مردم کاهش پیدا کرد و استفاده از کارتهای نقدی و اعتباری جایگزین آنها شد، کلمه Collect جایگزین Cash شد. با وجود این تغییرات، در کلمهی فارسی ساخته شده برای این کار تغییری ایجاد نشده و ما در هر دو حالت از عبارت پرداخت در محل برای رساندن منظورمان استفاده میکنیم. البته گاهی از کلمه پرداخت درب منزل هم برای اشاره به این سرویس استفاده میکنیم که از نظر معنا، تفاوت بنیادینی بین این دو کلمه وجود ندارد. بنابراین چه با پول نقد باشد و چه با پرداخت الکترونیکی، سیستم پرداخت در محل با این شکل قابل پیادهسازی است.
مزایای پرداخت در محل چیست؟
اولین مزیت استفاده از سرویس پرداخت در محل این است که مشتری نهایی نیازی به داشتن کارت پول ندارد. بسیاری از مشتریان به استفاده از کارت پول و پرداخت اینترنتی اعتقادی ندارند و فکر میکنند پرداخت اینترنتی روش امنی نیست. استفاده از پول نقد برای این افراد راحتتر است و شما میتوانید این حق انتخاب را به مشتریتان بدهید. وبسایت Investopedia در این زمینه میگوید اگر برندتان هنوز آنقدرها شناختهشده نیست، میتوانید با استفاده از روش پرداخت در محل اعتماد مشتریان به کسبوکارتان را افزایش دهید.
مزیت بعدی پرداخت در محل به مراکز مزایده آنلاین مربوط میشود. در چنین مراکزی که معمولا نقش واسطه را بر عهده دارند، بسیار مهم است که فروشنده از دریافت پول کالایش مطمئن باشد و خریدار هم به ازای پرداخت هزینه، کالای سفارش داده شده را با کیفیت مورد نظر دریافت کند. در چنین شرایطی استفاده از روش پرداخت در محل میتواند بین خریدار و فروشنده اطمینان ایجاد کند.
فروشنده برای پرداخت در محل چه کارهایی باید انجام دهد؟
با اجرای سرویس پرداخت در محل، کار اضافهای روی دوش واحد مالی و حسابداری هر فروشنده یا شرکتی میافتد. این روش به شکلی متفاوت از روشهای مرسوم فروش کالا انجام میشود و فروشنده باید پیش از شروع به کار، پیشنیازهای لازم را در سیستم مالی خود لحاظ کند. به عنوان مثال، تی نکست این کار در قالب سرویس تحویل در همان روز و سرویس تحویل در روز بعد اجرا میکند. پیکهای موتوری تی نکست مجموع پول سفارشهای هر روز را دریافت میکنند و در مراجعه به فروشنده در روز کاری بعد، این مبلغ را به فروشنده تحویل میدهند. علاوه بر اعمال تغییرات در سیستم حسابداری، فروشنده باید با استفاده از روشهای خاصی زمان تخمینی رسیدن بسته به دست مشتری را هم به او اعلام کند. این قابلیت به مشتری نهایی امکان میدهد تا در زمان درست، در محل دریافت بسته حضور داشته باشد.
محدودیتهای پرداخت در محل چیست؟
در کنار مزیتهای بیان شده، محدودیتهایی هم بر سر راه استفاده از پرداخت در محل وجود دارد. یکی از اصلیترین محدودیتها، سقف مبلغی است که برای پرداخت در محل تعیین میشود. این محدودیت میتواند روی مبلغ هر بسته اعمال شود یا یک مبلغ حداکثری برای هر روز در نظر گرفته شود. هر یک از شرکتهای لجستیک سقف مشخصی را برای پرداخت مبلغ در محل تعیین کردهاند و برای بستههایی که بیشتر از این مبلغ ارزش دارند، از ارائه سرویس خودداری میکنند. در تعیین سقف ارزش کالا برای پرداخت در محل، عامل تعیینکنندهای به نام بیمه وجود دارد. تعدادی از شرکتهای لجستیک فعال در ایران برای بیمه کردن بستههای ارسالی با مشکل مواجه میشوند؛ به همین دلیل برای پایین آوردن ریسک و به حداقل رساندن ضررهای احتمالی ناچار میشوند تا سیاستهای اینچنینی را اتخاذ کنند.
وبسایت Eurosender این مورد را یادآوری میکند که یک فروشنده باید این نکته را هم در نظر داشته باشد که در هنگام استفاده از سرویس پرداخت در محل، خریدار هیچ گونه الزامی برای دریافت بسته ارسال شده ندارد و میتواند از گرفتن بسته فرستاده شده خودداری کند. در چنین شرایطی پیک موتوری موظف است بسته را برگشت بزند؛ هزینهای که بر عهدهی فروشنده خواهد بود. این اتفاق در کسبوکارهای اینترنتی اصلا چیز عجیبی نیست و باید خودتان را برای این موضوع هم آماده کنید. در راستای هزینههای مربوط به لجستیک پیشنهاد میکنیم مقاله هزینههای پنهان لجستیک را هم مطالعه کنید.